Het was het einde van de middag, en ik zat nog lekker te werken achter mijn laptop. Dat is het nieuwe normaal, je moet er toch iets van maken en thuiswerken hoort daar nu eenmaal bij. Totdat de bel ging. Hard en doordringend. Verstoord schrok ik op en wandelde naar de deur om die met een ferme haal open te trekken. Voor me stond een nette vijftiger in een keurig maar ietwat oubollig pak. De vijftiger begon: “Goedemiddag mijnheer, ik kom uw nieuwe contract brengen”.
Daar had hij me toch enigszins uit het lood geslagen. Goed, ik kan zeker wat verstrooid zijn zo af en toe, maar wist niets af van een contract, laat staan dat ik een nieuw contract zou willen.
“Hoe bedoelt u?”, vroeg ik dan ook aarzelend. “Ik heb een prima energiecontract, en heb eigenlijk geen zin om dat aan te passen, ook al is het aan de dure kant. Maar ja, met dit huidige kabinet heeft iedereen daar last van, nietwaar?”
Sociaal contract?
Een stem in mij zei me de deur maar gewoon dicht te doen, maar ja, de man leek vriendelijk, en ach, je moet mensen ook een kans geven, zelfs deur-tot-deur verkopers. Hij moest glimlachen en maakte het er allemaal niet duidelijker op door te zeggen dat hij alles behalve een energiecontract kwam aansmeren. Nee, hij kwam mij een nieuw sociaal contract brengen.
Dat wekte toch wel mijn nieuwsgierigheid. Een nieuw sociaal contract? Ik kon me niet herinneren dat ik überhaupt ooit een sociaal contract had getekend, dus ik was wel benieuwd.
Dankzij de eenvoud van de Nespresso-machine is het heden ten dage een kleine moeite om iemand koffie aan te bieden, en dat deed ik dan ook maar. “Komt u binnen, u maakt me nieuwsgierig, kopje koffie?”
“Nou, dat sla ik niet af. Laat ik me even voorstellen, mijn naam is Pieter.”
“Welkom Pieter, melk en suiker?”
“Nee, dank u, gewoon zwarte koffie, heerlijk, dank u!”
De koffie was snel gezet, en zoals van huis uit meegekregen gaf ik er ook maar een koekje bij. Eén koekje volgens goede Hollandse traditie. En we spraken meteen maar af elkaar te tutoyeren.
De verwarring
“Goed, je zegt dat je mij een nieuw contract komt aanbieden, maar ik heb helemaal geen contract, dus vertel nu eens wat je precies komt doen.”
“Nou,” begon Pieter, “ik ben van de overheid, en zoals bekend wil de overheid heel graag helpen. Zoals we het met zijn allen hebben afgesproken, en dat is het sociale contract. Je accepteert de macht van de overheid, je betaalt netjes de belastingen, en wij leveren vervolgens allerlei leuke en nuttige diensten.”
“Sorry dat ik even inbreek op dat pleidooi, maar je hebt het erover dat we dat met zijn allen hebben afgesproken, maar ik kan me niet herinneren die afspraak gemaakt te hebben.”
“Nee, natuurlijk niet, maar dat is nu eenmaal zoals het werkt.”
“Kleine correctie: dat is zoals je wilt dat het werkt. Mijn voorkeur heeft het eigenlijk niet. Ik zou ten eerste dat soort afspraken graag eens op papier willen zien. Of is dat erg lastig?”
Pieter begon wat te wippen op zijn stoel.
De grondwet
“Ehhh, nee, laat me het uitleggen. Kijk, we hebben de grondwet, dat is waar de overheid zich aan moet houden. En op basis van die grondwet maakt de overheid dan weer wetten en regels en dat is waar de burger zich aan moet houden. Een prachtig systeem! En dat doen we allemaal op basis van dat sociale contract, waar iedere burger aan gehouden is.”
“Heb je een momentje?” vroeg ik onschuldig. “Ik moet even wat pakken.”
Pieter knikte, en ik stond op om naar mijn boekenkast te lopen. Daar stond nog een oud exemplaar van de Dikke van Dale. De echte in drie delen, en ik pakte het eerste deel, van A tot en met I.
Ik ging weer zitten, sloeg mijn woordenboek open, en bladerde naar de ‘C’. Daar stond het en ik las het rustig voor.
“con·tract (het; o; meervoud: contracten)
1 schriftelijk vastgelegde overeenkomst: een contract (af)sluiten”
“Goed, beste Pieter, het staat hier toch echt zwart op wit dat een contract een schriftelijk vastgelegde overeenkomst is. Jij wilt me een nieuw contract aanbieden, prima, maar dan wil ik dat graag op schrift, en natuurlijk door ons beiden ondertekent. Anders is het geen contract.”
Pieter keek enigszins beteuterd. “Ja, natuurlijk, maar nu neem je het veel te letterlijk. Ik bedoel dat ieder mens zijn verantwoordelijkheid heeft richting de samenleving. Dus het is geen contract in letterlijke zin.”
Verkiezingsbelofte
“Oh, dus het is gewoon een soort van verkiezingsbelofte? Een leuk verhaaltje waar na de verkiezingen toch niks meer mee gedaan gaat worden?”
Pieter was duidelijk niet heel erg in zijn element, en staarde in zijn koffie. “Nee, nee, je begrijpt het niet. Kijk, de overheid heeft haar deel van het contract de afgelopen tijd niet zo heel serieus genomen.” Ik knikte, dat gedeelte was ik het wel mee eens.
Pieter vervolgde: “En kijk, dát wil ik dus veranderen. Ik wil dat de overheid de burgers weer serieus neemt, echt haar taken gaat vervullen, zich weer aan de grondwet gaat houden, getroffen burgers van bijvoorbeeld het toeslagenschandaal serieus gaat compenseren, dat soort belangrijke zaken. Echte verandering.” Enigszins triomfantelijk keek hij me in de ogen. Hij meende wat hij zei, zoveel was duidelijk.
Hoopvol
“Nou, Pieter, dat klinkt allemaal wel mooi, een beetje hoogdravend zelfs, maar ik zou eigenlijk liever een overheid willen die problemen oplost in plaats van veroorzaakt. Ik hoef geen nieuw sociaal contract, ik wil dat de overheid gewoon eens gaat doen waarvoor we ze betalen.”
“Ja, ja, dat gaan we ook doen” beaamde Pieter. “Dat is precies wat ik wil!”
“Goed, da’s mooi. Dus je gaat de grenzen nu eindelijk eens dicht gooien? Je gaat de wens van het EU referendum uit 2005 uitvoeren en dus de Europese Unie verlaten? Je gaat stoppen met al die onzinnige regeltjes over stikstof? Je gaat stoppen met de illusie dat Nederland het klimaat kan veranderen? Je gaat de belastingen eindelijk eens fors verlagen?”
Ik denk dat ik erg hoopvol klonk, want dat zou toch allemaal wel mooi zijn.
Pieter schudde het hoofd. “Nee, dat soort dingen kan allemaal niet. Dat is allemaal afgesproken in internationale verdragen, daar kan ik weinig aan doen. En dat wil ik ook niet.”
“Nou, dan zijn we wel uitgepraat, Pieter. Het spijt me, maar wat heb ik aan een nieuw sociaal contract als je nu al zegt dat je op de belangrijke punten niet of nauwelijks iets wil doen? Wat heb ik aan een sociaal contract dat eenzijdig wordt opgelegd, en waarbij je blijkbaar de internationale partners belangrijker vindt dan degene met wie je dat sociaal contract wil afsluiten? Je mag je contract houden. Maar mocht je het op papier willen zetten, stuur het dan maar per email.”
Pieter keek wat beteuterd en stond op. Langzaam veegde hij wat koekkruimels van zijn mondhoek.
“Goh, jammer. Ik had nog zo gehoopt dat ik een goed verkoopverhaal had. Maar bedankt voor de koffie.”
“Graag gedaan, ik wens je niet al te veel succes, maar toch een fijne dag.”
Daar ging hij. Onze Pieter. Met zijn virtuele contract onder de arm de koude herfstnacht in. Het was een wat trieste aftocht. Ik sloot de deur, nam plaats achter mijn laptop en kreeg een melding. Forum Inside zou zo beginnen op YouTube. Leuk. Het werd tijd om naar een goed verhaal te luisteren.
Belangrijk
Vond je dit artikel leuk om te lezen?
Volg deze link, en doe een éénmalige donatie of wordt vaste donateur! Eeuwige dank zal jouw deel zijn, en het maakt nieuwe artikelen mogelijk.
Geef een reactie